Verblijven in de gehandicaptenzorg zijn vergunningplichtig. Er moet bij de gemeente een omgevingsvergunning worden aangevraagd en bij de verlening daarvan worden de criteria van het 
Bouwbesluit 2012 gebruikt om te bepalen of het gebouw veilig is ingericht. De voorschriften zijn met name gericht op ‘tijd voor ontruiming’. Dit betekent concreet:
- goede noodvoorzieningen, vooral met het oog op snelle ontdekking als er brand of rook is (denk aan zaken als alarmering, een brandmeldinstallatie en brand-/rookdetectie);
- zo goed mogelijke beperking van brand en rookontwikkeling tot de ruimte waarin ze ontstaan (compartimenteren);
- voldoende snelle en goed begaanbare vluchtroutes.
Het is een fors pakket aan eisen die we hier niet allemaal zullen opnemen. Om een beeld te krijgen van de aandachtspunten geven we hier een globaal overzicht. Voor veilige inrichting zal bij bouw en verbouw intensief samengewerkt moeten worden tussen degenen die zich met integrale veiligheid/BHV bezig houden en de verantwoordelijke voor vastgoed en facilitair.
Goede noodvoorzieningen
De noodvoorzieningen zijn gericht op snelle ontdekking, goede communicatie en tijdig ingrijpen bij noodsituaties. Denk in ieder geval aan:
- brand-/rookdetectie;
- alarmeringssysteem;
- brandmeldcentrale;
- blusinstallaties (sprinkler, waterleidingen of droge leidingen voor bluswater, bluswaterreservoir/-pomp);
- draagbare blusmiddelen;
- opslagplaatsen voor BHV-uitrusting en EHBO/AED;
- communicatievoorzieningen/-middelen;
- noodverlichting en vluchtrouteverlichting;
- noodstroomvoorzieningen (waar nodig);
- speciale voorzieningen voor het openen en sluiten van deuren, de bediening van eventuele liftinstallaties, of het uitzetten van klimaatbeheersingsinstallaties en dergelijke.
Technische en bouwkundige voorzieningen: compartimenteren
Het Bouwbesluit verplicht organisaties om een gebouw in te delen in compartimenten en die van elkaar te scheiden door brandwerende materialen. Dit moet ervoor zorgen dat brand en rook zo lang mogelijk binnen één compartiment blijven, zodat er (meer) tijd is om te vluchten en te blussen. Om compartimentering te laten werken, moet aan diverse voorwaarden worden voldaan. Hier moet je niet alleen scherp op letten bij de aanleg van installaties, maar ook bij vervanging of verbouwing! Als er aannemers over de vloer komen, regel dan in contract dat ze alles ook weer goed dicht maken zodat de compartimentering in stand blijft!
- brandwerende deuren moeten bij brand worden gesloten (automatisch of door BHV’ers (mits die daarvoor beschikbaar zijn, anders automatisch maken!));
- er mogen geen openingen/doorvoeringen zijn in de scheidingswanden of de vloeren (ook niet boven de plafonds);
- glas dat in de brandscheiding gebruikt wordt, moet van speciale kwaliteit zijn.
- bij tussentijdse bouwkundige of installatie-technische werkzaamheden moet geborgd worden dat de compartimentering in stand blijft (neem dat op in opdracht/contract).
Technische en bouwkundige voorzieningen voor de brandweer
Als de brandweer moet komen helpen, is het zaak dat die weet waar hij naar binnen moet, waar bluswagens moeten worden opgesteld en waar (voldoende) bluswater beschikbaar is. Hiervoor zijn voorzieningen nodig, deels bouwkundig en deels organisatorisch. Haal de brandweer erbij en ga samen bekijken wat de meest effectieve manier is om deze professionele hulpdienst te laten helpen. Denk hierbij aan aspecten als:
- De communicatie. Wie heeft het lijntje met de brandweer en langs welke communicatielijnen kan deze persoon deze hulpdienst na het eerste alarm zo goed mogelijk blijven informeren?
- Toegangswegen. Wat is de beste toegang om snel bij en in het gebouw te komen, ook als het er druk is?
- Toegang tot gebouwen, ook na sluitingstijd. Hoe krijgt de brandweer sleutels voor toegang? Denk bijvoorbeeld aan een brandweerkluisje met een loper.
- Toegang tot bluswater. Waar vindt de brandweer (voldoende) bluswater en hoe houd je dat samen toegankelijk?
- Toegang tot installaties. Waar zitten afsluiters voor de belangrijkste installaties (gas, elektriciteit, klimaatbeheersing, water) en hoe krijgt de brandweer hier toegang toe?
- De aanwezigheid van gevaarlijke stoffen. Zijn er zuurstofflessen/gasflessen of eventueel andere gevaren aanwezig? Waar bevinden die zich?
