De arbeidshygiënische strategie bij infectierisico’s
Als je aan de slag gaat met infectiepreventie, verplicht de Arbowet je om de arbeidshygiënische strategie te volgen. Een arbeidshygiënische strategie komt er op neer dat eerst wordt gekeken naar de bron van het probleem (zie bronaanpak). Als daar niets aan gedaan kan worden, dient het werk zo georganiseerd te worden dat medewerkers minder risico lopen (zie technische en organisatorische maatregelen). Biedt ook dat geen soelaas, dan dienen persoonlijke beschermingsmiddelen ingezet te worden (zie persoonlijke beschermingsmiddelen inzetten). Dit betekent dat de volgorde waarin maatregelen moeten worden genomen is zoals hieronder. Ieder niveau is voorzien van voorbeelden en suggesties voor concrete maatregelen.
1. Bronaanpak
- In de gehandicaptenzorg is de cliënt een belangrijke bron. Een denkbare bronmaatregel is het aanbieden van vaccinatie aan cliënten, bijvoorbeeld voor hepatitis B en griep. Hiermee kun je de besmettingsrisico’s effectief verminderen.
- Omgang met gezonde dieren en hun uitwerpselen levert een zeker risico op. Dat risico is groter als je omgaat met zieke dieren. Het is dus zaak die gezond te houden. Dit kan door regelmatig de gezondheid te (laten) beoordelen en ze te laten inenten en ontwormen. Bij ziekteverschijnselen is het verstandig om de getroffen dieren te isoleren of de dierenlocaties tijdelijk niet te bezoeken. Zo kunnen zorgverleners en cliënten niet met zieke dieren of hun uitwerpselen in aanraking komen.
2. Technische en organisatorische maatregelen
- Hier gaat het allereerst om het inzetten van middelen die voorkomen dat medewerkers tijdens het werk met schadelijke micro-organismen in aanraking komen. Denk bijvoorbeeld aan extra zware hygiënemaatregelen en het afvoeren van besmet wasgoed in speciale verpakking. Het verplicht gebruik van veilige naaldsystemen en verbod op recappen en de plicht om naalden en mesjes in een goedgekeurde naaldcontainer op te bergen na gebruik. Maar ook aan het gebruik van schoonmaaktechnieken die zo groot mogelijke effectiviteit hebben in de bestrijding van micro-organismen.
- Ook het beperken van contact met cliënten die drager van een ziekte zijn is een effectieve organisatorische maatregel. Denk bijvoorbeeld aan het beperken van de groep medewerkers die zulke dragers begeleidt. Zeker in geval van uitbraak van een infectieziekte zal hier gericht naar gekeken moeten worden.
3. Persoonlijke beschermingsmiddelen/medische hulpmiddelen inzetten
- In het geval van infectieziekten zijn persoonlijke beschermingsmiddelen en medische hulpmiddelen onmisbaar. Dit zijn bijvoorbeeld werkkleding en handschoenen en in sommige gevallen ook mondneusmaskers (medisch hulpmiddel). Maak uitsluitend gebruik van hypoallergene latexvrije handschoenen in verband met risico op allergische reacties. Let op bij werken met alcohol, rubber handschoenen laten alcohol door. Volg de aanwijzingen in de SRI Richtlijn Persoonlijke Beschermingsmiddelen
Handschoenen die gebruikt worden voor lichamelijke verzorging dienen te voldoen aan het besluit medische hulpmiddelen. Dit houdt in dat zij moeten voldoen aan de (CE markering) NEN-normeringen NEN-EN 455-1+A1, EN 455-2, EN 455-3 en NEN-EN 16523-1:2015+A1:2018.
Tip:
Gebruik uitsluitend hypoallergene handschoenen en geen latexhandschoenen. Overweeg om over te gaan op poedervrije Nitrilhandschoenen en poedervrije Vinylhandschoenen. Het is afhankelijk van de werkzaamheden welke handschoenen geschikt zijn. Raadpleeg hiervoor de SRI richtlijnenDe Nitrilhandschoenen zij in aanschaf duurder dan de Vinylhandschoenen.Het is aan te bevelen om voor de lichamelijke verzorging (douchen, tandenpoetsen, zalven, crèmes) van cliënten, nitrilhandschoenen te gaan gebruiken.
- nitrilhandschoenen worden niet aangetast door alcohol;
- nitrilhandschoenen zijn goedgekeurd voor het werken met biologische agentia;
- nitrilhandschoenen zijn goedgekeurd tegen voedingsmiddelen en voedingszuren;
- nitrilhandschoenen worden niet aangetast door hormoon houdende zalf/crèmes.
Voor het huishoudelijke gebruik (de was, verschonen van bedden, toilet, bereiding van voedsel, etc.) voldoen de Vinylhandschoenen.
- Tegelijkertijd mag die onmisbaarheid nooit een reden zijn om opties op de hogere niveaus van de arbeidshygiënische strategie onbenut te laten. Het principe van deze strategie is immers dat je zoveel mogelijk maatregelen aan de bron neemt, en vervolgens technische en organisatorische maatregelen die collectieve bescherming bieden. Pas als de risico’s daarmee niet voldoende zijn weggenomen, wijk je uit naar persoonlijke beschermingsmiddelen.